Cese
Cicer arietinum
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Pois-chiche.
Descripcioun :Lou cese es uno planto toujour cultivado au nostre. Se pòu trouba, de cop que i'a, d'armas d'anciàni culturo ounte lou cese crèis encaro bord que s'èi samena soulet. Se recounèis eisadamen en fru emé si pichòti dóusso que caupon dos grano caduno. Fai de flour blanco, o un pau bluio, d'à pau près 2 cm.
Usanço :"Soun pas bon crestian lis oustauOunte se manjo ges de cese pèr Rampau" (TdF). Emai siegue pas vertadieramen un medicamen, es uno planto que s'amerito uno bello plaço dins noste manja qu'èi di proun vertuouso pèr eisèmble pèr lucha contro lou diabete, lou trop de lipido dins lou sang... Saupre peréu qu'èi bon pèr lou microubioute dóu couloun que caup d'amidoun tihous à digeri pèr l'ome (e adounc que soubro pèr lou desveloupamen d'ùni baterìo interessanto).
Port : Erbo
Taio : 20 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cicer
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Jun à juliet
Liò : Champ
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Cicer arietinum L., 1753
Amelanchié-coutounous(-de-l'Atlas)
Cotoneaster nebrodensis
Rosaceae
Nom en français : Cotonéaster de l'Atlas.
Descripcioun :L'amelanchié-coutounous-de-l'Atlas, aubret rare au nostre, trachis dins li roucaio e bartas de colo, mai mounto pas forço aut. Demié lis amelanchié-coutounous, li Cotoneaster, se pòu èstre destria emé si fueio : bourrihudo dessouto, emé gaire de péu dessubre, redouno à la baso, en lanço au bout. Apoudèn que porton de "rougno" de barbesin (gibeto roujo sus li fueio). Li ramo e li flour rèston bèn dre. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li fru d'amelanchié-coutounous soun pas manjadis e tóuti empouisounant.
Port : Aubret
Taio : 50 à 300 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cotoneaster
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 1500 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Bartas
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso-Ouèst
Ref. sc. : Cotoneaster nebrodensis (Guss.) K.Koch, 1853